راهکار

جلوگيري و مبارزه با کشند قرمز نياز به تمهيدات و اقداماتي از سوي مسئولان دارد، ولي آيا تاکنون اين اقدامات در دستور کار قرار گرفته است؟ خاطرمان هست که ۲ سال پيش مسئولان وعده آموزش ديدن نيروهاي متخصص تحت نظر کارشناسان مجرب کره جنوبي براي نابودي اين پديده را دادند.

دکتر «محمدصديق مرتضوي» رئيس پژوهشکده اکولوژي خليج فارس و درياي عمان ضمن اين که تاييد مي کند با آن که اقدامات لازم از سوي پژوهشکده انجام گرفته اما کشند قرمز هم اکنون در عمق دريا ته نشين شده است و قطعا براي مبارزه با آن اقدام مي شود، مي گويد: رس پاشي و جا گذاردن سازه بتوني در عمق دريا براي جذب شدن اين جلبک ها به سازه بتوني از اقداماتي است که براي کاهش خسارات انجام شده است.

دکتر «مرتضوي» ميزان تاثير اين اقدامات براي رفع اين پديده را ۶۰ درصد مي داند و تصريح مي کند: متاسفانه آلودگي، شرايط مساعدي را براي رشد کشندها در دريا به وجود آورده و بايد ابتدا به ريشه يابي اين مشکل پرداخت. در همين راستا تشکيل کارگروه براي بررسي وضعيت فاضلاب هاي بندرعباس ضرورت دارد.

دکتر «رياضي» کارشناس محيط زيست، تخليه فاضلاب ها را در آب هاي جنوبي، معضل اصلي و غيرقانوني مي داند و در اين باره مي گويد: مهم ترين اقدام براي مبارزه با کشند قرمز جلوگيري از ورود فاضلاب هاي شهري به آب هاي خليج فارس است اما هيچ کس نسبت به اين مسئله حساسيت نشان نمي دهد در حالي که سازمان محيط زيست مسئوليت کنترل اين فاضلاب ها را دارد و بايد نظارت خود را بر اين امر بيشتر کند.

مهندس «داخته» مديرکل سازمان محيط زيست قشم هم به مبارزه بر کشند قرمز تاکيد مي کند و مي گويد: خوشبختانه اين پديده هنوز اطراف جزيره قشم را دربر نگرفته، اما در برخي نقاط به صورت لکه هاي پراکنده خود را نشان داده است که با تمهيدات انجام گرفته از گسترش آن جلوگيري مي شود.

مهندس «محمدي» رئيس محيط زيست در منطقه آزاد کيش هم خبر مي دهد که هنوز غواصان و محيط بانان دريايي هيچ گزارشي از بروز پديده کشند قرمز در سواحل آب هاي کيش نداده اند و آب هاي اين ساحل خوشبختانه عاري از هر نوع بلوم جلبکي سمي است که قطعا بايد شرايط آب هاي موجود اين گونه باشد.

در اين بين «صمد حمزه اي» مسئول پايش ماهواره اي کشند قرمز ديده باني روزانه کشند قرمز و بررسي تغييرات و حرکات آن را هدف اصلي براي مبارزه با اين پديده مي داند و مي گويد: با استفاده از سنجنده هاي ماهواره اي، شاخص هاي فيزيکي و شيميايي آب قابل اندازه گيري است.

وي اظهار مي دارد: نقش شاخص هاي فيزيکي و شيميايي آب در حرکت پديده، تعيين مسير حرکت، ميزان يا سطح شکوفايي و غيره توسط واحد پايش ماهواره اي مورد بررسي قرار مي گيرد.

اين واحد به محض شناسايي بلوم جلبکي سمي مراتب را به محيط هايي که در مسير پديده هستند اعلام مي کند تا اقدامات لازم را انجام دهند.

مسئول پايش ماهواره اي کشند قرمز به مهر مي گويد: از طريق ماهواره، کشند قرمز در خليج فارس مورد بررسي قرار گرفت و حرکت اين پديده پيش بيني شد که اين کنترل ها همچنان ادامه دارد.

«حمزه اي» با بيان اين که در حال حاضر اغلب نقاط آلوده به کشند قرمز در آب هاي جنوبي پاک شده است يادآور مي شود: هم اکنون فقط ۳ تا ۴ کيلومتر مربع از دريا درگير کشند قرمز است که تاثير زيادي بر آلودگي آب ها ندارد.

وي مبداء ورود اين پديده به آب هاي ايران را درياي عمان ذکر مي کند و متذکر مي شود: بلوم جلبکي در سطح وسيعي از درياي عمان آغاز شد و به سمت آب هاي ايران آمد.

وقتي از دکتر «نبوي» معاون سازمان محيط زيست کشور سوال مي کنيم اين سازمان چه اقداماتي براي جلوگيري از ورود فاضلاب ها به آب هاي جنوبي کشورمان کرده است؟ وي در پاسخ مي گويد: هيئت وزيران وزارت نيرو را مکلف کرده است که براي شهرها با جمعيت ۳۰ هزار نفر ظرف ۲ سال و شهرهاي بالاتر از ۳۰ هزار نفر جمعيت در طول ۵ سال سيستم تصفيه فاضلاب را فعال کنند و قطعا محيط زيست هم کنترل و نظارت خود را براي جلوگيري از ورود فاضلاب به آب هاي جنوبي بيشتر کرده است.

با اين حال مسئولان محيط زيست مدعي هستند، هنگامي که در سال ۸۷ کشند قرمز به آب هاي جنوبي کشورمان هجوم آورد، غافلگير شديم و خسارت هاي وارده را نتوانستيم کاهش دهيم، اما حال که مي دانند کشند قرمز در عمق آب هاي جنوبي خفته است و در انتظار فراهم شدن بستر مناسب براي ظهور مي باشد، ديگر غافلگيري براي خسارات و لطمات زيست محيطي آينده بهانه خوبي نيست.

نکته

وقتي ۲ سال پيش براي اولين بار جلبک هاي سرخ رنگي به نام «کشند قرمز» آب هاي سواحل جنوبي کشور را رنگين کردند کسي باور نمي کرد که اين جلبک هاي زيبا مي توانند يک فاجعه زيست محيطي را رقم بزنند و در اولين نتيجه حضورشان ۳۴ تن ماهي را هلاک کنند. در همان زمان مسئولان با کارشناسان کره جنوبي قول همکاري دادند که گويا تجربه زيادي در کنترل و نابودي اين پديده مخرب داشته، هم زمان نيز قرار شد با برنامه ريزي هاي اصولي از ورود حجم عظيم فاضلاب هاي خانگي و صنعتي به آب هاي گرم جنوب کشور جلوگيري کنند. زيرا معتقد بودند که جلبک هاي قرمز از اين فاضلاب ها تغذيه کرده و به سرعت تکثير مي شوند ولي اکنون با گذشت ۲ سال از اين قضيه باز هم شاهد بروز اين پديده و تبعات آن هستيم. وقتي بيشتر تحقيق مي کنيم مي شنويم که در حال حاضر در هر ثانيه ۳۵۰ ليتر فاضلاب فقط وارد آب هاي ساحل بندرعباس مي شود و هيچ کس حرفي از نتايج آموزش هاي کارشناسان توسط متخصصان کره اي نمي گويد و هنوز بر راهکارهاي سنتي که تبعات زيادي دارد، از قبيل پاشيدن خاک رس در دريا و انداختن قطعات بلوک سيماني در آب تاکيد دارند. ولي اين سوال هم چنان باقي است که آيا بدون از بين بردن عامل اصلي رشد جلبک هاي قرمز، يعني ورود حجم عظيم فاضلاب به آب هاي جنوبي، مي توان کشند قرمز را نابود کرد؟